SMARTFISH

-

PROJECT DETAILS

Category : ΕΣΠΑ 2014-2020
Project Title : SMARTFISH
Principal Investigator : Dr K. Grigorakis
MIS : 5033036
Budget : 334.432,60 € (TOTAL)
Start / End Date : 2019-2022

Εφαρμογή έξυπνης και ενεργής συσκευασίας ιχθυηρών και ανάπτυξη καινοτόμου συστήματος διαχείρισης και διασφάλισης υψηλής ποιότητας και βελτιωμένης διατηρησιμότητας

Αντικείμενο του έργου

Το έργο με τον τίτλο «Εφαρμογή έξυπνης και ενεργής συσκευασίας ιχθυηρών και ανάπτυξη καινοτόμου συστήματος διαχείρισης και διασφάλισης υψηλής ποιότητας και βελτιωμένης διατηρησιμότητας» και ακρωνύμιο «SMARTFISH» σχεδιάστηκε λαμβάνοντας υπόψη ότι το τελικό προϊόν της ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας είναι το φρέσκο ψάρι και η διατήρηση της φρεσκότητάς του για χρονικό διάστημα που διευκολύνει τις εξαγωγές και τη μεταφορά του είναι μια μεγάλη πρόκληση που πρέπει να αντιμετωπίσει η ελληνική ιχθυοκαλλιέργεια ώστε να εξασφαλίσει τη βιωσιμότητα της και να διευρύνει τις αγορές της. Για την αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης θα υιοθετηθούν τρεις συνισταμένες προσεγγίσεις:

Μελέτη και εφαρμογή νέας χαμηλού κόστους ενεργής συσκευασίας για την προστασία των ιχθυηρών (ολόκληρων, απεντερωμένων και φιλέτων) και η επέκταση της διατηρησιμότητάς τους
Ανάπτυξη και εφαρμογή ενός συστήματος διαχείρισης της ποιότητας και της διατηρησιμότητας των ιχθυηρών μέσω του ελέγχου της θερμοκρασίας της ψυκτικής αλυσίδας από την παραγωγή ως την κατανάλωση
Προσδιορισμός των απαιτήσεων των καταναλωτών αναφορικά με τα νωπά ιχθυηρά και η ποσοτικοποίηση των χαρακτηριστικών αυτών (π.χ. φρεσκότητα, γεύση, οσμή κτλ) και συσχέτιση με αντικειμενικά κριτήρια (μικροβιολογικοί, φυσικοχημικοί παράγοντες).

Η συνισταμένη αυτών των προσεγγίσεων έχουν σαν στόχο τον έλεγχο και την επιβράδυνση των βιοχημικών και μικροβιολογικών μηχανισμών που κινητοποιούνται με την αλίευση και ευθύνονται για τη σταδιακή υποβάθμιση του προϊόντος και τη διασφάλιση της υψηλής ποιότητας και της βελτιωμένης διατηρησιμότητας των ιχθυηρών στην ψυκτική αλυσίδα μέχρι το στάδιο της κατανάλωσης.

Στόχοι του έργου

Απώτερος στόχος του προτεινόμενου έργου είναι η βελτίωση της ποιότητας και η επέκταση της διάρκειας ζωής των ιχθυηρών, οδηγώντας σε ελάττωση των απωλειών και του συνολικού κόστους παραγωγής.

Οι εργασίες του SMARTFISH θα επικεντρωθούν στην ανάπτυξη και μελέτη εφαρμογής ενεργής και έξυπνης συσκευασίας στα ιχθυηρά, η οποία θα επιφέρει σημαντικά αποτελέσματα για τη βελτίωση της ποιότητας και της ασφάλειας των παραγόμενων προϊόντων. Η ανάπτυξη νέων μεθόδων συσκευασίας αποτελεί ένα σημαντικό πεδίο έρευνας που μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική επιμήκυνση της διάρκειας ζωής των προϊόντων και ελέγχου της μικροβιακής ανάπτυξης και των χημικών δράσεων που έχουν ως αποτέλεσμα την υποβάθμιση της ποιότητας κατά τη συντήρηση. Η προτεινόμενη έρευνα αποτελεί την πρώτη συστηματική προσπάθεια ανάπτυξης κι επιλογής κατάλληλης ενεργής συσκευασίας για μεσογειακά είδη (τσιπούρα και λαβράκι) με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας και επέκταση της διατηρησιμότητάς τους.

Η ανάπτυξη και εφαρμογή ενός συστήματος παρακολούθησης της ψυκτικής αλυσίδας ιχθυηρών με χρήση έξυπνων ετικετών αποτελεί σημαντική καινοτομία του έργου καθώς θα κατευθύνει τον κλάδο των ιχθυοκαλλιεργειών σε μία σύγχρονη προσέγγιση της διασφάλισης της ποιότητας και της ασφάλειας των τελικών προϊόντων, που στηρίζεται στην πρόληψη και όχι στη λογική του ελέγχου και αποδοχής με βάση χρονοβόρες και υψηλού κόστους δοκιμές.

Η μελέτη της αποδοχής από τους καταναλωτές, προκειμένου να καθοριστούν οι προσδοκίες τους αναφορικά με τα νωπά ιχθυηρά και τη συσκευασία τους, θα επιτρέψει το σχεδιασμό των νέων προϊόντων με τέτοιο τρόπο ώστε να ικανοποιούνται οι απαιτήσεις του σύγχρονου καταναλωτή και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών υδατοκαλλιεργειών. Μία προσπάθεια τυποποίησης της γεύσης και της φρεσκότητας των ιχθυηρών στα πλαίσια της συσχέτισης των οργανοληπτικών χαρακτηριστικών και της αποδοχής από τους καταναλωτές με αντικειμενικούς χημικούς παράγοντες θα οδηγήσει στον καθορισμό των ελάχιστων χαρακτηριστικών που θα πρέπει να παρουσιάζουν τα ελληνικά προϊόντα ιχθυοκαλλιέργειας τα οποία χαρακτηρίζονται από υψηλή ποιότητα και διατηρησιμότητα.

Από τα αποτελέσματα της μελέτης θα κατασκευαστούν μαθηματικά μοντέλα πρόβλεψης της ποιοτικής υποβάθμισης των ιχθύων και των προϊόντων τους κατά τη συντήρηση, τα οποία θα αποτελέσουν τα βασικά εργαλεία για το σχεδιασμό και την επιλογή κατάλληλων τύπων έξυπνης και ενεργής συσκευασίας.

Η εφαρμογή αυτών των τεχνικών αναμένεται να συντελέσει στην ανάπτυξη και παραγωγή ιχθυηρών ανώτερης ποιότητας με βελτιστοποιημένα φυσικοχημικά και οργανοληπτικά κριτήρια. Τα συνολικά αποτελέσματα που θα προκύψουν από την πραγματοποίηση της συγκεκριμένης έρευνας θα αποτελέσουν σημαντική πηγή νέας γνώσης για την επιστημονική κοινότητα.

Αναμενόμενα αποτελέσματα – Αμοιβαία οφέλη του έργου

Οι εργασίες του έργου καλύπτουν όλο το εύρος της παραγωγικής διαδικασίας των ιχθυηρών από το στάδιο της συσκευασίας ως τη συντήρηση και την κατανάλωση.

Η εφαρμογή των νέων μεθοδολογιών θα επιτρέψει τη βελτίωση της ποιότητας στα εκτρεφόμενα είδη που θα αναπτυχθούν στο πλαίσιο του προγράμματος, οδηγώντας στην παραγωγή προϊόντων ανώτερης ποιότητας με βελτιωμένα φυσικοχημικά και οργανοληπτικά χαρακτηριστικά και αυξημένη διατηρησιμότητα, έχοντας ως αποτέλεσμα την ελάττωση των απωλειών και του συνολικού κόστους παραγωγής.

Η συστηματική συσχέτιση των οργανοληπτικών χαρακτηριστικών και της αποδοχής από τους καταναλωτές με αντικειμενικούς μετρήσιμους χημικούς δείκτες θα οδηγήσει στην προτυποποίηση της ποιότητας των ιχθυηρών και χαρακτηριστικών όπως η γεύση, η οσμή και η φρεσκότητα, έτσι ώστε να μην είναι κάθε φορά απαραίτητη η σύσταση και εκπαίδευση συγκεκριμένης ομάδας (panel) δοκιμαστών προκειμένου να αξιολογηθούν τα εκάστοτε προϊόντα. Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται η τυποποίηση των ιχθυηρών υψηλής ποιότητας που προέρχονται από την ελληνική ιχθυοκαλλιέργεια, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών εταιρειών στην Ευρωπαϊκή και παγκόσμια αγορά.

Οι εργασίες του προτεινόμενου έργου συνολικά αναμένεται ότι θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη κατάλληλης μεθοδολογίας και ουσιαστικά θα αποτελέσουν την πρώτη συστηματική προσέγγιση στην επιλογή κατάλληλης συσκευασίας των ελληνικών ιχθυηρών, σε συμφωνία με τις απαιτήσεις του σύγχρονου καταναλωτή για προϊόντα υψηλής ποιότητας και διατροφικής αξίας.

Η μελέτη και εφαρμογή νέων τεχνολογιών για την παραγωγή νέων συσκευασμένων προϊόντων ιχθυηρών υψηλής ποιότητας και διατηρησιμότητας θα βελτιώσει τις τεχνολογίες παραγωγής, θα ανοίξει νέες αγορές πώλησης και θα βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων του κλάδου, συνεισφέροντας στην αειφόρο και βιώσιμη ανάπτυξη της βιομηχανίας τροφίμων και των ιχθυοκαλλιεργειών στην Ελλάδα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση γενικότερα. Επιπλέον, το προτεινόμενο έργο θα συνεισφέρει στην ενίσχυση της σχέσης έρευνας και παραγωγής με τη δημιουργία δικτύου συνεργασίας μεταξύ Εθνικών ερευνητικών φορέων και παραγωγικών μονάδων του τομέα της Ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας.

Τέλος, θα υπάρξει η δυνατότητα δημιουργίας νέων θέσεων απασχόλησης στους ερευνητικούς φορείς που συμμετέχουν στο έργο. Τα αποτελέσματα του έργου αναμένεται να ενισχύσουν ιδιαίτερα κοινωνικές ομάδες και γεωγραφικές περιοχές της χώρας που στηρίζονται σημαντικά σε πρωτογενείς τομείς της παραγωγής όπως η ιχθυοκαλλιέργεια. Η δυνατότητα επέκτασης της διατηρησιμότητας των παραγόμενων προϊόντων θα διευκολύνει τη διάθεσή τους τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.

Χρηματοδότηση του έργου

Πράξη στα πλαίσια της Ενωσιακής Προτεραιότητας 2 «Προαγωγή της περιβαλλοντικά βιώσιμης, αποδοτικής ως προς τη χρήση των πόρων, καινοτόμου, ανταγωνιστικής και βασιζόμενης στη γνώση υδατοκαλλιέργειας» του Ε.Π. «ΑΛΙΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΑΛΑΣΣΑΣ 2014-2020» και συγκεκριμένα στο Μέτρο 3.2.1. Η πράξη συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΚΩΔΙΚΟΣ ΠΡΑΞΗΣ/ΟΠΣ: 5033036)

ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΑΠΑΝΗ: 313.568,40 ευρώ
ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ: 20.864,20 ευρώ
ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΠΡΑΞΗΣ: 334.432,60 ευρώ